Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka - to wielospecjalistyczne, kompleksowe i intensywne działania mające na celu stymulowanie funkcji odpowiedzialnych za rozwój psychomotoryczny i komunikację małego dziecka niepełnosprawnego lub zagrożonego niepełnosprawnością, od chwili jej wykrycia do czasu podjęcia przez dziecko nauki w szkole, także – pomoc i wsparcie udzielane rodzicom i rodzinie w nabywaniu przez nich umiejętności postępowania z dzieckiem w zakresie określonym przez indywidualny program wczesnego wspomagania. Określa to podstawa prawna, czyli Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 października 2013 r. w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci (Dz. U. z 2013 r. poz. 1257). Art. 71b ust. 7 pkt 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz. U. z 2015r. Nr 2156).
Istotą wczesnego wspomagania rozwoju dziecka jest dostarczanie fachowej, wszechstronnej i systematycznej pomocy medycznej, psychologicznej i pedagogicznej. Pomoc udzielana we wczesnym dzieciństwie pozwala nie tylko skutecznie kompensować występujące u dziecka dysfunkcje i deficyty, ale także zapobiega pojawianiu się zaburzeń rozwoju o charakterze wtórnym. Wczesna pomoc musi mieć charakter kompleksowy, tzn. być udzielana zarówno niepełnosprawnemu dziecku, jak i członkom jego rodziny. Problemy rodziców i innych domowników należy traktować jako tak samo ważne, jak zaburzenia w rozwoju dziecka. Wczesna pomoc dąży do optymalizacji funkcjonowania całego układu rodzinnego.
W Przedszkolu Samorządowym Nr 2 im. Marii Konopnickiej w Brzozowie od kilku lat prowadzone są zajęcia dla dzieci posiadających opinię o wczesnym wspomaganiu Rozwoju. Zajęcia odbywają się na terenie przedszkola w gabinetach terapeutycznych, gabinecie logopedycznym, sali ruchowej. Dla każdego dziecka zespól opracowuje Indywidualny Plan Pracy , który realizuje z dzieckiem i jego Rodziną. W ramach działalności zespołów wczesnego wspomagania rozwoju organizowane są spotkania oraz zajęcia otwarte dla rodziców .
Jedno z takich właśnie spotkań odbyło się w dniu 4.11.2016r. Spotkanie to poprzedziły zajęcia otwarte dla rodziców w trzech grupach integracyjnych przeprowadzone Metodą Porannego Kręgu. Metoda ta jest niczym innym, jak stymulacją polisensoryczną obejmującą takie zmysły jak: wzrok, słuch, dotyk, węch i smak. Zajęcia odbyły się w odpowiednim klimacie, w kręgu, w bezpiecznym dla dziecka otoczeniu. Kluczową rolę w tych zajęciach odgrywa terapeuta, którego postawa, ton głosu, gesty i ruchy działają na dziecko wyciszająco lub pobudzająco. Do każdej pory roku przypisana jest barwa. Do jesieni należy kolor żółty - kolor dojrzałych owoców i spadających liści. Manipulacja barwą polega na zmianie otoczenia dziecka, zmiana wystroju sali, w której odbywają się zajęcia. Kolejną grupą bodźców są wrażenia smakowe -celem ich jest zwiększanie wrażliwości warg i języka, by pomóc w przyjemności smakowania potraw. Każdej porze roku przypisany jest instrument muzyczny - jesienią gramy na dzwonach rurowych. Dźwięki wydawane przez poszczególne instrumenty odpowiadają nastrojowi danej pory roku. Poranny krąg to także żywioł - jesienią jest to wiatr. Słyszymy go, a jego działanie możemy poczuć na skórze. Bardzo ważnym elementem Porannego Kręgu są również bodźce dotykowe, masaż dłoni na powitanie, towarzyszy mu odpowiedni zapach, w jesieni jest to lawenda. Końcowym etapem zajęć była krótka, podsumowująca rozmowa z dziećmi i rodzicami.
Po zakończeniu zajęć otwartych odbyło się potkanie Zespołów Wczesnego Wspomagania. Uczestniczyli w nim: dyrekcja przedszkola, oligofrenopedagodzy, nauczyciele terapii pedagogicznej, neurologopeda ,nauczyciele wspomagający i rodzice.
Zespoły mają za zadanie udzielanie pomocy w zakresie kształtowania postaw i zachowań pożądanych w kontaktach z dzieckiem: wzmacnianie więzi emocjonalnej pomiędzy rodzicami i dzieckiem, rozpoznawanie zachowań dziecka i utrwalanie właściwych reakcji na te zachowania, udzielanie instruktażu i porad oraz prowadzenie konsultacji w zakresie pracy z dzieckiem; pomoc w przystosowaniu warunków w środowisku domowym do potrzeb dziecka oraz w pozyskaniu i wykorzystaniu w pracy z dzieckiem odpowiednich środków dydaktycznych i niezbędnego sprzętu.
W czasie spotkania został odczytany referat pt. "Sposoby wyrażania emocji w formie werbalnej, ruchowej i plastycznej". W swojej treści nawiązywał do tego, iż w wieku przedszkolnym dziecko nie umie maskować i tłumić swoich uczuć i przeżyć. Odzwierciedlają się one w jego zachowaniu, w ruchach, gestach, okrzykach i słowach. Emocje przejawiają się w sposób bardzo ekspresyjny. Dziecko uzewnętrznia radość, gniew czy strach, którym nadaje odpowiednio emocjonalną informację.
Na zakończenie spotkania rodzice podzielili się swoimi doświadczeniami, spostrzeżeniami i sugestiami związanymi z terapią dzieci. Dla tej grupy rodziców bowiem, wczesne wspomaganie rozwoju jest szansą na zrozumienie potrzeb dziecka, wzmocnienie się w kompetencjach rodzicielskich i próby zaakceptowania trudnej sytuacji, jaką jest wychowanie dziecka z deficytami rozwojowymi, tak aby rodzina mogła realizować wielorakie cele życiowe.
Małgorzata Żółkiewicz
Olimpia Jagieła-Bodzioch